مدت‌زمان زیادی از پیدایش اینترنت نمی‌گذرد. نقش این ابزار در زندگی ما چنان پر رنگ شده که در همه ابعاد زندگی شخصی، اجتماعی، تجاری و سیاسی ما تاثیرگذار است. امکان برقراری ارتباط سریع، آسان و کم‌هزینه از طریق اینترنت روابط فردی را وارد مرحله جدیدی نموده است. حتی بر روی روابط تجاری و کاری ما نیز موثر بوده است. امروزه کمتر کسب‌و کار موفقی را پیدا می‌کنید که یک پایگاه اینترنتی به‌روز و کارآمد در اختیار نداشته باشد. بسیاری از کسب‌وکارهای موفق نیز اساسا در دنیای مجازی شروع به کار کرده و موفق شده‌اند. اگر در پی راه‌اندازی یک کسب‌وکار هستید، بهتر است به ایجاد یک پایگاه اینترنتی برای کسب‌وکار خود فکر کنید.
برای ایجاد یک پایگاه اینترنتی باید یک نام دامنه اینترنتی در اختیار داشته باشید. پیش از اینکه بگوییم چطور می‌توانید یک نام دامنه برای خودتان داشته باشید بهتر است درباره این اصطلاح بیشتر بدانیم.
می‌دانیم که اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻳﻚ ﺷﺒﻜه ﺟﻬﺎﻧﻲ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﻴﺰﺑـﺎن و ﺑﻪ ﻫﻢﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ. این کامپیوترها ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﺮوﺗﻜﻞ (ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻋـﺪ راﺟـﻊ ﺑﻪ ﻧﺤﻮة اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋـﺎت)، ﺑـﻪ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘـﺼﻞ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ. ﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن و ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻃﻼﻋـﺎت ﭘـﺮدازش شده ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻧﺸﺎﻧﻲ IP اﻧﺤﺼﺎري داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ. اين ﻧـﺸﺎﻧﻲ ﻋﺒـﺎرت اﺳـﺖ از زﻧﺠﻴﺮه‌هاي ﭘﻴﭽﻴﺪه از اﻋﺪاد و ارﻗﺎم ﻃﻮﻻﻧﻲ (ﻣﺎﻧﻨﺪ 123،845،73،941). راﻳﺎﻧﻪﻫﺎ اﻳﻦ نشانی‌ها و ﻗﻮاﻋﺪ ﻧﺎﻣﮕﺬاري را ﺑﻪراﺣﺘـﻲ ﻣـﻲﻓﻬﻤﻨـﺪ. کـﺎرﺑﺮان ﺑـﺮاي اﺣـﺮاز ﻫﻮﻳﺖ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ روش آﺳﺎنﺗﺮي ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺎم داﻣﻨﻪ را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻨﺪ ﺗﺎ راﺣﺖﺗـﺮ آن را ﺑﻪذﻫﻦ ﺑﺴﭙﺎرﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، نام‌های داﻣﻨﻪ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻣﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺤﻞ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ گفته ﺷﺪه و ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻴﻬﺎي IP ﻫﺴﺘﻨﺪ. به عبارت ساده‌تر نام دامنه، آدرس و نشانی اختصاصی شما در اینترنت است. وﻗﺘـﻲ شما ﻧـﺎم داﻣﻨـﻪ را در ﻣﺤﻞ ﻣﺨﺼﻮص ﺗﺎﻳﭗ ﻣﻲکنید، این نام ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﮔﺮدد و کامپیوتر شما را به آدرس مقصد هدایت می‌کند.
نام های دامنه معمولا از دو سه قسمت تشکیل شده اند:
1-نام دامنه سطح بالا: قطعا عباراتی چون .com ویا .net برای شما غریبه نیست. این نام‌ها که 13 مورد هستند و در سراسر دنیا استفاده می‌شوند به‌طور کلی معرف ماهیت شخصی هستند که از آنها استفاده می‌کند. به‌عنوان مثال .com معمولا توسط سازمان‌ها و شرکت‌های تجارتی استفاده می‌شود. و یا .edu عمدتا توسط موسسات آموزشی انتخاب می‌شود.
در کنار این نوع از نام‌های دامنه سطح بالا، نوع دیگری نیز وجود دارد که شامل کد کشورهاست. به‌عنوان مثال .ir و ایران. که معرف کشور ایران هستند.
2-نام دامنه سطح دوم: نام دامنه سطح دوم در واقع همان آدرس اختصاصی شما در محیط اینترنت است که به شخص شما اختصاص می‌یابد و دیگر در هیچ کجای جهان قابل تکرار نیست. بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌های تجاری حرف اول نام یا علامت تجاری شان را به عنوان نام دامنه سطح دوم خود بر می‌گزینند تا در محیط اینترنتی نیز با همان نام و علامت معروف خود شناخته شوند.
همانطور که دیدید در انتخاب نوع اول از نام دامنه شما حق انتخاب چندان وسیعی ندارید. اما نام دامنه سطح دوم کاملا به انتخاب شماست. البته در صورتی که قبلا توسط شخص دیگری به ثبت نرسیده باشد.
نام دامنه می‌تواند در محیط اینترنتی دو نقش مهم را برای کسب‌و کار شما ایفا کند؛ اول اینکه نام دامنه بخشی از نشانی پایگاه اینترنتی شماست. کابران به وسیله نام دامنه شما میتوانند به پایگاه اینترنتی شما دسترسی پیدا کنند. دوم و مهم تر اینکه ﻧﺎم داﻣﻨﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﺮف و ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺷﻬﺮت و اﻋﺘﺒﺎر ﻳـﻚ وبﺳـﺎﻳﺖ و ﻳـﺎ ﻋﻼﻣـﺖﺗﺠﺎري ﻣﺨﺼﻮص در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻨﺸﺄ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﺴﺐوﻛﺎر و ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻳـﺎ ﺧـﺪﻣﺎت دارﻧﺪه ﺷﺨﺺ را از ﺳﺎﻳﺮ رﻗﺒﺎ مشخص نماید.
اختیار اعطای نام‌های دامنه در سراسر دنیا در اختیار یک موسسه آمریکایی به نام آیکن (ICANN) است. مقر آیکن که در واقع موسسه اینترنتی نام‌ها وشماره‌های تخصیص داده شده به افراد است در کشور آمریکا قرار دارد. این موسسه از طریق اعطای نمایندگی به برخی سازمان‌ها اقدام به اعطای نام دامنه سطح بالا به افراد و سازمان‌ها می‌نماید. این نهاد هم چنین در هر کشور برای اعطای نام‌های دامنه سطح بالای ملی (.ir) و نام دامنه سطح دوم به یک نهاد داخلی نمایندگی می‌دهد.
نمایندگی ثبت نام دامنه سطح بالای .ir و نیز ایران. در کشور ما به پژوهشگاه دانش‌های بنیادی تعلق دارد که شما با مراجعه به پایگاه اینترنتی این پژوشگاه با آدرس/www.nic.ir/ اقدام به ثبت نام دامنه مورد نظر خود نمایید. توجه داشته باشید که این نهاد صرفا می‌تواند نام دامنه سطح بالای ایران. و .ir را در اختیار شما بگذارد؛ برای دریافت دیگر نام‌های دامنه سطح بالای عمومی مانند .com در ایران نمایندگی مستقیمی از سازمان آیکن وجود ندارد؛ اما مواردي وجود دارد كه وب‌گاه‌هايي به صورت غير مستقيم اقدام به ثبت نام‌هاي دامنه عمومي مي نمايند. در وبگاه http://www.internic.net/regist.html مي‌توانید اسامي و اطلاعات تماس واحد‌هاي مجاز به ثبت دامنه در سراسر دنيا را پیدا کنید.
چطور می‌توانیم نام دامنه ایران. و یا .ir دریافت کنیم؟
همانطور که گفته شد برای گرفتن نام دامنه با کد ایران (ایران. و یا .ir) باید به پایگاه اینترنتی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با آدرس http://www.nic.ir/ مراجعه نمایید. در این پایگاه بسته به اینکه چه شخصی برای گرفتن نام دامنه اقدام می‌نماید، نام‌های دامنه سطح بالای متفاوتی قابل انتخاب است که در اینجا ما به دو مورد از آنها که بیشتر به کار کسب وکارهای نوپا می‌آید اشاره می‌کنیم.
1-نام دامنه سطح بالا برای شخص حقیقی
اشخاص حقیقی فقط میتوانند به عنوان صاحب امتیاز برای دامنه‌های زیر معرفی شوند:
- .ir
- ایران.
- .id.ir
2- نام دامنه سطح بالا برای شرکت، موسسه یا نهاد غیر دولتی
تمامی شرکت‌ها (اعم از مسولیت محدود، سهامی عام و …)، موسسات، انجمن‌ها، نشریات و روزنامه‌ها و کلیه اشخاص حقوقی که در سازمان ثبت شرکت‌ها، اتحادیه صنفی یا سازمان ثبت اسناد رسمی کشور به ثبت رسید‌ه‌اند و شماره ثبتی دارند، می توانند به عنوان صاحب امتیاز برای دامنه‌های زیر معرفی شوند:
- .ir
- .ایران
- .co.ir
- .org.ir
- .net.ir
با ورود به این سایت و ایجاد شناسه کاربری می‌توانید نام دامنه و پسوند موردنظر خود را انتخاب نمایید. اکنون این وبگاه بررسی می‌کند که نام دامنه در خواستی شما آزاد باشد و متعلق به شخص دیگری نباشد. در صورتی که نام درخواستی شما آزاد باشد، می‌توانید مدت‌زمان ثبت‌نام دامنه خود را (یک یا پنج سال) انتخاب نمایید. (این مدت قابل تمدید است.) پس از ارسال مدارک موردنیاز و نیز پرداخت هزینه درخواست‌تان برای بررسی و تایید به واحد ثبت دامنه ارسال می‌شود. شما از طریق ایمیل از نتیجه این بررسی برای قبول یا رد درخواست تان مطلع خواهید شد. تمام پروسه ثبت به صورت آنلاین بوده و شما باید مدارک مورد نیاز را هم به صورت آنلاین ارسال نمایید.
بعد از دریافت تاییدیه ثبت‌نام شما مسئول این نام هستید. از این پس می‌توانید از طریق همین سایت نام دامنه خود را مدیریت نمایید.
هزینه ثبت نام دامنه ملی سطح دوم(مستقیم و بدون واسطه) مانند example.ir برای یک سال حدود160 هزار ریال و برای نام های سطح سوم(با واسطه) مانند example.org.ir حدود120 هزار ریال است.
لازم به ذکر است ثبت نام دامنه ملي از طريق نمايندگي هاي مجاز ايرنيك نيز ممكن است.